گزارشی از بیمارانی که در خود مانده‌اند , اوتیسم در ایران رو به افزایش است

فراوانی اوتیسم را یک در 150 تخمین زده‌اند و به نظر می‌رسد این آمار رو به افزایش است؛ میزان ابتلا به آن در پسرها 4 تا 5 برابر بیشتر از دختران است. از هر 10 کودک یا بزرگسال مبتلا به اوتیسم 7 نفر دچار کند ذهنی و مشکلات مربوط به عملکرد و واکنش‌های مغز هستند.

تاکنون هیچ روش قطعی برای درمان مبتلایان به اوتیسم یافت نشده‌ است و افراد اوتیستیک برای تمام عمر این بیماری را با خود به همراه خواهند داشت و این در حالی است که تعداد افراد مبتلا به این بیماری در ایران رو به افزایش است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) – منطقه خراسان، فوق تخصصی روان‌شناسی کودکان و استادیار دانشکاه علوم پزشکی مشهد با بیان این ‌که علت ابتلا به اوتیسم مانند بسیاری از اختلالات روان‌پزشکی یک علت واحد و شناخته‌ شده نیست، با بیان مطالب فوق افزوده است: ثابت شده که عوامل ژنتیکی در بروز این بیماری نقش دارند و احتمال بروز آن در خانواده‌ای که یک فرزند اوتیستیک دارد، 50 برابر بیشتر از جمعیت عمومی است.

دکتر عاطفه سلطانی‌فر ادامه داد: برخلاف نگرش‎های قبلی واکسیناسیون ارتباطی به ابتلا به اوتیسم ندارد.

وی گفت: به طور معمول حجم مغز این افراد از انسان‌های طبیعی بزرگتر است و در مورد مخچه و برقراری ارتباط بین دو نیمکره راست و چپ مغز دارای مشکل هستند.

وی درباره نشانه‌های این بیماری توضیح داد: کودکان مبتلا به اوتیسم به دلیل اختلال در تعامل اجتماعی نمی‌توانند با گروه همسالان خود ارتباط برقرار کنند و اغلب تنها هستند.

فوق تخصصی روان‌شناسی کودکان ادامه‌داد: آن‌ها با بزرگسالان و با سایر بچه‌ها ارتباط چشمی خوبی برقرار نمی‌کنند و نحوه بازی‌کردن آن‌ها با کودکان طبیعی متفاوت است.

وی انجام بازی‌های تکراری، توجه به اجزای اشیا و علایق و رفتارهای کلیشه‌ای را از دیگر نشانه‌های این بیماران برشمرد و گفت: بعضی از کودکان اوتیستیک به اشیای خاصی علاقه‌مندند مثل این‌که ساعت‌ها جذب آن و کارکرد آن می‌شوند و به هیچ چیز دیگر توجه نمی‌کنند.

وی افزود: رفتارهای کلیشه‌ای مثل حرکات یکنواخت و تکراری با دست یا تمام بدن، عقب و جلو رفتن و راه رفتن روی پنجه پا و سایر حرکات تکراری اغلب در این کودکان دیده می‌شود.

دکتر سلطانی‌فر با بیان این ‌که 30 درصد کودکان مبتلا به اوتیسم دچار تشنج می‌شوند، خاطرنشان کرد: وقتی کودکی تا 13 ماهگی از ژست‌ها مثل “بای بای کردن” استفاده نکند، تا 16 ماهگی هیچ کلمه‌ای را به زبان نیاورد یا اگر تا 2 سالگی قادر به گفتن جملات دو کلمه‌ای نباشد، باید نسبت به احتمال ابتلا کودک به اوتیسم نگران بود.

وی درمان و شناسایی اوتیسم قبل از سه سالگی را بسیار موثرتر از سنین بالاتر از آن دانست و گفت: هر چه زمان تشخیص اوتیسم زودتر باشد، احتمال موفقیت در رساندن کودک به بالاترین سطح توانایی بیشتر است اما خیلی نادر است که کودکی بتواند به حالت طبیعی برگردد.

وی اعمال روش‌های درمانی به طور فشرده و حداقل 21 ساعت کار در هفته را برای بهبود بیمار اوتیستیک ضروری دانست و گفت: درمان اوتیسم نیاز به اعمال روش‌های گفتار درمانی، کار درمانی، روان‌پزشکی و روان‌شناسی کودکان نیاز دارد.

همچنین هاشمیان، نماینده خانواده‌های بیماران اوتیسمی در مشهد با اشاره به مشکلات بی‌شمار این خانواده‌ها گفت: مبتلایان به اوتیسم دارای ظاهری کاملا سالم هستند اما حتی نمی‌توانند با یک جمله ساده بیان کنند که من یک فرد اوتیسمی هستم با نیازها و شرایط خاص.

وی افزود: آیا چیزی دردناک‌تر از این وجود دارد که فرزند ما دچار دردی است که نمی‌تواند درباره آن سخن بگوید و ما نیز قادر به درک شرایط او نیستیم؟

وی با اشاره به عدم شناخت جامعه از این بیماری گفت: ما احساس می‌کنیم فرزندمان زنده اما از دست رفته‌ است.

وی با بیان این که خانواده یک بیمار مبتلا به اوتیسم به کرات شاهد رفتار سرزنش‌گر یا مسخره‌کننده سایرین به دلیل رفتارهای عجیب کودکان خود هستند، افزود: اوتیسم هنوز هیچ جایگاهی در جامعه ندارد در حالی که به سرعت رو به افزایش است.

نماینده انجمن حمایت از بیماران مبتلا به اوتیسم با درخواست از صدا و سیما، نشریات و رسانه‌ها برای تلاش در جهت آشنایی مردم با این بیماری گفت: اطلاع‌رسانی علاوه بر کمک به بهبود اوضاع خانواده‌ها و خود بیماران و تغییر نگرش جامعه نسبت به آنان، کمک می‌کند تا خانواده‌ها با این بیماری آشنا شوند و در صورت ابتلا فرزندشان به اوتیسم زودتر به این موضوع پی ببرند.

وی با بیان این که نگهداری از یک کودک اوتیستیک 10 برابر یک کودک با بیش فعالی شدید از خانواده‌ها انرژی می‌گیرد، افزود: صرف هزینه‌های درمان این بیماری برای بسیاری از خانواده‌ها سخت و غیرممکن است؛ اولین مدرسه دولتی نیز که از سال 85 در مشهد آغاز به کار کرده به دلیل شرط سنی و عدم پذیرش به دلیل افزایش تعداد مبتلایان دارای مشکلاتی است.

وی افزود: از وزارت بهداشت و سازمان تامین اجتماعی تقاضا داریم این کودکان از یک سری حمایت‌ها برخوردار شوند.

هاشمیان ایجاد مراکز تفریحی مناسب با شرایط کودکان مبتلا به اوتیسم توسط شهرداری، انجام کارهای پژوهشی، تحقیقاتی و تخصصی توسط دانشگاه علوم پزشکی، تحقق اهداف خیرخواهانه و افزایش آگاهی مردم را کمکی در جهت بهبود اوضاع بیماران و خانواده‌های آنان دانست.

همچنین دکتر سید محسن اصغری، متخصص روانشناسی کودکان و عضو هیات علمی دانشکده روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد در رابطه با این بیماری گفت: بازه سنی یک تا 3 سالگی، سنین طلایی تشخیص بیماری اوتیسم در کودکان است.

وی ادامه داد: در کشورهای زیادی شیوع اوتیسم در بین کودکان به تنهایی بیش از شیوع سرطان، ایدز و دیابت است.

وی زندگی ماشینی و وابسته به تکنولوژی، مسمومیت‌های غذایی و آلودگی محیط زیست به سموم را از علل افزایش ابتلا به این بیماری برشمرد و گفت: نام‌گذاری 4 آوریل و 14 فروردین به نام روز اطلاع‌رسانی درباره اوتیسم نشان دهنده دغدغه‌های جهانی نسبت به این بیماری است.

وی با بیان این که در ایران کار زیادی در زمینه اوتیسم انجام نشده است و فرهنگ‌سازی در جهت تغییر نگرش جامعه نسبت به کودکان و کمک به خانواده‌ها ضروری است، گفت: پزشکان اطفال و مراکز بهداشت و متخصصین روانپزشکی کودکان، اولین کسانی هستند که می‌توانند در شناسایی به هنگام اوتیسم کمک کنند.

همچنین علی علی‌پور، کارشناس دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری گفت: امروزه سیستم‌های آموزش و پرورش در تمام دنیا تلاش می‌کنند تا همه افراد جامعه صرف نظر از تمام معلولیت‌ها و محرومیت‌ها از یک آموزش مناسب و یکسان برخوردار باشند.

وی با بیان این ‌که آموزش و پرورش استثنایی کشور 7 نوع معلولیت شناخته شده را تحت پوشش خود قرار می‌دهد، افزود: از این 7 نوع معلولیت، تنها گروهی که علیرغم نیازها و مشکلات بیشترشان مظلوم واقع شده‌اند، مبتلایان به اوتیسم هستند.

وی ادامه داد: درصد بالایی از مدیران و برنامه‌ریزان شناخت اولیه‌ای از اوتیسم نداشتند و این کودکان سال‌ها به خاطر مشکلات پیچیده و مهر اوتیسم بر پیشانی‌شان در هیچ مدرسه‌ای پذیرفته نمی‌شدند یا به زودی مجبور به ترک مدارس دولتی می‌گشتند. در یک کلام هیچ مامنی برای پناه و هیچ مرجعی برای پاسخ به سوالات بی‌شمار خانواده‌های آنان در کشور یافت نمی‌شد.

علی‌پور با بیان این ‌که اولین مجموعه تخصصی ویژه و مستقل برای کمک و آموزش این کودکان در مهر ماه سال 85 با 25 دانش‌آموز در مشهد آغاز به کار کرد، افزود: به علت عدم استاندارد بودن فضای این مرکز، کلنگ احداث اولین کلینیک آموزشی و توان‌بخشی دانش‌آموزان مبتلا به اوتیسم در الهیه مشهد به زمین زده ‌شد و این مرکز هم اکنون با نزدیک به 60 دانش‌آموز مبتلا به اوتیسم، اولین مرکزی است که به این شکل در کشور فعال است.

وی کاردرمانی، گفتاردرمانی، بازی درمانی و آموزش را از خدمات ارائه شده به بیماران اوتیستیک در این مرکز ذکر کرد و گفت: در سایر مراکز فعال در کشور 3 تا 6 دانش‌آموز در یک کلاس آموزش کلاسیک می‌بینید.

وی با بیان این ‌که این کلینیک هنوز در ابتدای راه است و دغدغه‌ها و مشکلات زیادی دارد، اظهار داشت: برای مهر ماه آینده نیازمند مدرسه‌ای در همین حدود در مشهد هستیم تا بتوانیم در برابر 80 دانش‌آموز مبتلا به اتیسم که بی‌صبرانه در نوبت ثبت‌نام در این مرکز هستند، پاسخگو باشیم.

این کارشناس آموزش دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری ادامه داد: وجود تنها یک مدرسه برای این بیماران در یک منطقه شهر اصلا پسندیده نیست و بچه‌هایی که از سایر مناطق شهر به این مرکز می‌آیند، قطعا با سختی زیادی مواجه‌اند.

علی‌پور با اشاره به ابتلا یک نفر از هر 166 دانش آموز دنیا به اوتیسم گفت: ما هر روز شاهد تشخیص‌های جدیدی از این بیماری هستیم ولی در ایران تاکنون تحقیقی درباره آمار مبتلایان به اوتیسم انجام نگرفته است.